Drukowanie po 10 zł za godzinę, czyli jak niskobudżetowa branża druku 3D wykańcza samą siebie

32 Comments

1. „Może następnym razem, kalkulując swoje oferty cenowe warto zadać sobie pytanie, kim chcemy w przyszłości być? Kolejnym Materialise, czy „najtańszą drukarnią 3D„?”

   AMEN !!!

2. Czekałem na ten artykuł bardziej niż na Boże Narodzenie 😀 true story

3. Ok, napiszę: Branża druku jest napompowaną bańką przez media i dofinansowania. Pierwsze jest odpowiedzialne za całkowite zniekształcenie zrozumienia druku 3D oraz jego ograniczeń, drugie natomiast za wysyp jakże innowacyjnych firm które kupują drukarki i muszą mieć na wydruki zlecenia – stąd też jest ta cena. To firmy które przetrwają najkrócej bo 10 000 zł z dotacji a 10 000 zł z własnej kieszeni to nie te same pieniądze.

   Zakończę jednak pozytywnie: Jakie będą tego skutki? A też m. in. wzrost innowacyjności osób które z pasji zajmują się tą branżą. Zacznie się szukanie nowych pomysłów na wydruki. Zaczną dochodzić nowe branże gdzie nawet zwykłe FDMy będą się sprawdzać.

   Dla osób tworzących swoją markę niska cena nie będzie zagrożeniem.

4. A czy ktos w Polsce oferuje kompleksowe uslugi? Byc jak materialise jak najbardziej ale dlatego tam placi sie drogo bo dostaje sie w pelni wykonczony druk a nie wyjety z drukarki i zapakowany. Klient oczywiscie wybierze oferte najtansza bo kazdy w gruncie rzeczy robi wydruki w Polsce tak samo – nie widzialem aby ktos oferowal do tego piaskowanie wydruku, wypelnienie defektow szpachla, sklejenie ponowne szpachlowanie nalozenie fabry gruntowej, wykonczenie w acetonie lub calkowite wykonczenie nawet do pomalowania ladna farba akrylowa to kosztuje i to jest jakosc materialise a to, ze ktos ma tania drukarke i poprostu drukuje to niestety ale jest wlasnie wart 10zl za godzine i nie wiecej sa talenty ktore potrafia wykonczyc nawet nieudany wydruk z rozkalibrowanego reparapa i efekt koncowy bedzie przypominal wysokiej jakosci rzecz z polki sklepowej lub drukarki za 10mln tak, ze druk to dopiero 40% finalnego przedmiotu pozostale 60% to nadal reczne wykonczenia, zeby te 10zl za godzine zamienilo sie w z 100zl za godzine z radoscia zaplacone przez klienta.

   1. My 🙂 Bierzemy wtedy 10zł 50gr za godzinę. 😛

      A tak poważniej, to to kosztuje sporo, ale tylko w ten sposób można konkurować właśnie z surowym wydrukiem zdjętym z drukarki w cenie dumpingowej.

      Na życzenie wygładzamy, szlifujemy, impregnujemy, powlekamy, gruntujemy, malujemy i kleimy. Zapewniamy wytrzymałość, wodoszczelność. Ostatnio nawet wykonywaliśmy części maszyny, w których gdzie skomplikowany system kanalików miał trzymać próżnię. I trzymał. Ale nie za 10 złotych 😉

   2. cena materialu na wydruk z Fortusa jesli ktos ma pojecie co to jest wychodzi okolo 27 centow za cm3 wydruku czyli podejrzewam ze jakis 1 euro za cm3 wydruku ,ale tego juz nie wykanczasz nic nie pęka najmniejszy fortus 250 to koszt okolo 38tys euro

      1. ” Nic nie wykańczasz ? ” No proszę Cię. To zależy od klienta.

5. Cóż artykuł świetny. Zgadzam się że druk 3D jest tak NEGATYWNIE rozdmuchany przez media że nawet ustawa tego nie przewidział.

   Co do ceny. Każdy kto ma swój biznes kalkuluje sam. Ja w swoim też nie zejdę poniżej pewnej ceny i koniec. Wolę żeby drukarka stał niż żebym miał drukować poniżej ceny opłacalności – bo i po co? Ale klient to tak jak w życiu szuka zawsze najtaniej, zapewne znajdzie jak nie u mnie to u kogoś innego. Ja staram się zawsze abym to ja był zadowolony najpierw z wydruku (tak moja pedantyczność) a jak ja będę to klient na pewno będzie zadowolony 😉

   A co do wielkich graczy na rynku druku 3D, oni zainwestowali setki tysięcy w te zabawki dlatego też i nie będą drukować za 10zł, (do tego uważam ze porównanie np. Materialise Polska do firm niskobudżetowych jest porównaniem trochę przesadzonym).
   Mali zainwestowali kilka tysięcy i żeby zdobyć jakikolwiek zlecenie będą drukowali przynajmniej na początku za 10zł. A potem, a potem albo podniosą ceny jak będą mieli klientów albo zamkną interes jak skończą się oszczędności i nie będzie z czego już dokładać. Takie prawa rynku.

   1. >> Mali zainwestowali kilka tysięcy i żeby zdobyć jakikolwiek zlecenie będą drukowali przynajmniej na początku za 10zł. A potem, a potem albo podniosą ceny jak będą mieli klientów albo zamkną interes jak skończą się oszczędności i nie będzie z czego już dokładać.

      Na tym polega właśnie błędne założenie, które wiele osób zakłada na początku. Zaczną od niskiej ceny żeby zdobyć klientów, a potem zaczną ją stopniowo podnosić. To miałoby szansę powodzenia tylko i wyłącznie wtedy, gdyby konkurencja nie istniała (tak jak jest to w przypadku 3DS, Stratasysa i innych). Niestety gdy przyzwyczają klientów do niskich cen – w momencie ich podniesienia, ci zaczną szukać tańszych alternatyw. Chyba, że za wyższą ceną będzie stała wyższa jakość lub inna wartość dodana? Ale o tym pisałem już w artykule – niskie ceny = niska marża = brak możliwości na rozwój i inwestycje w nowe maszyny.

      1. Właście Paweł, masz rację błędne koło. Ale dalej nikt nie ma rozwiązania jak z niego wyjść żeby producent wydrukował i zarobił na tym a nie stracił, a klient żeby był zadowolony i zapłacił już nie mówię tanio a rozsądną cenę.
         Jako przykład jak startowałem to nie powiem zamieniłem się w rolę tajemniczego klienta 😀 i podesłałem do kilku firm na rynku zapytanie o wycenę wydruku. Odpowiedzi były tak różne że sam byłem zdumiony. Niektóre były w miarę rozsądne ale niektóre to powiem szczerze moim skromnym zdaniem to ktoś za jeden wydruk to chciałby mieć na miesięczne utrzymanie firmy – a to uważam nawet jak na doskonały wydruk to lekkie przegięcie.
         Ja zawsze byłem wyznawcą teorii że żeby w życiu coś osiągną, ja inwestuję a moje dzieci dopiero czerpią z tego zyski, to dla mnie są firmy pokoleniowe. A w Polsce jest coś takiego że po miesiącu chciałbym mieć wille z basenem i 3 sportowe auta w garażu 😉

         1. dla fdm rozwiazanie jest Fortus ale 38tys euro na najmniejsza drukarke i nie masz czego sie wstydzic ,na czas na pewno , widzialem te drukarki w akcji i te wydruki ,swoja droga na forum reprap mojereprap, sam zalozylem 3 watki na temat tych drukarek i cisza nikt nic nie wie , nikt ich nie podglada co jak robia ? tak bo nikt nie jezdzi po swiatowych targach druku nikt z forum nie bywa w fabrykach 3d i nie ma pojecia ze w Niemczech czyli za plotem sa firmy co maja 15 fortusow w hali i trzepia setki czesci dziennie na nich.

            1. ” Światowy ” kolego możesz się zdziwić. A i lepiej by się czytało gdybyś pisał poprawnie.

6. Bardzo dobra diagnoza rynku, ludzie zazwyczaj nie zdają sobie sprawy z kosztów wydruków na dobrym sprzęcie. Często słyszeli(najczęściej od producentów drukarek albo z mediów – Zortrax gdzieś w jakimś tekście podawał koszt wydruku jako koszt samego filamentu), że drukowanie kosztuje grosze. Jest tak jeśli ktoś ma własną drukarkę i nie liczy poświęconego temu czasu. Czasami dostaję maila z prośbą o wycenę wydruku od kogoś kto dostał do mnie kontakt od osoby wiedzącej, że mam drukarkę. Kontakt urywa się po odpowiedzi za ile mogę to wydrukować. Czasami drukuję coś znajomym albo pomagam przy projektach ludziom z innych kół naukowych na polibudzie za sam materiał, ale to zupełnie inna sprawa gdzie nie liczy się poświęcony przeze mnie czas i zużycie sprzętu.

   1. >> Zortrax gdzieś w jakimś tekście podawał koszt wydruku jako koszt samego filamentu

      Zortraxowi zależy wyłącznie na sprzedaży maszyn, dlatego nie zawraca sobie głowy tym, co się z nimi stanie, gdy już je sprzeda (wiem, że to krótkowzroczne, ale tak jest). W marcu br. w Kielcach, przedstawiciele Zortraxa namawiali jednego klienta (tzn. o jednym wiem na pewno), że jak kupi M200 i otworzy punkt usługowy gdzieś obok jakiejś uczelni wyższej, to zamówienia będą wpadać do niego szerokim strumieniem.

      W sumie ta technika sprzedażowa nie jest niczym nowym – rok wcześniej podobne opowieści snuli handlowcy / marketingowcy Omni3D.

      1. Sama lokalizacja przy uczelni to nie wszytsko. Decydujący są klienci (studenci) i niestety albo większość biedna albo nie ma czasu (to nie ksero gdzie 15 osób obsługuje się na jednej przerwie). Idąc tym tropem, student którego stać na wydruk nie zwraca uwagi na odległość drukarni od jego uczelni. Inny student zdolny, pracowity itp. na pewno jest tak rozeznany w parku maszynowym swojej uczelni, że możliwe że ktoś się zgodzi na wykorzystanie sprzętu uczelnianego (np. na realizację pracy inż.) Jest jescze typ studenta który ma jakiś grosz, czas i wtedy buduje swoją drukarkę.
         Ale mogę się też mylić.

7. Bardzo dobry, choć mało optymistyczny artykuł.

   Za pieniądze z dofinansowań powstają firmy zajmujące się projektowaniem oraz świadczące usługi druku 3d. Sądzę, że nie konkurują one ze sobą tak jak nie konkurują studia graficzne z punktami ksero.

   Drukarka 3d sama za nikogo pracy nie zrobi, tak jak sam pędzel i farby nie namalują obrazu. 10 zł za godzinę — tyle rynkowo kosztują „bzdety.stl” ściągnięte ze stołu i wrzucone do worka. Prototyp, który można pokazać na zebraniu w dużej firmie to zupełnie inne pieniądze, ale ktoś, kto dopiero opanował obsługę Tinkercada raczej po nie nie sięgnie.

   Zastanawia mnie też dlaczego w CD3D nagminnie pojawiają się artykuły w podobnym tonie, a na zagranicznych portalach poświęconych tematyce druku 3d nie. Czyżby tylko u nas było aż tak źle?

   1. >> Zastanawia mnie też dlaczego w CD3D nagminnie pojawiają się artykuły w podobnym tonie, a na zagranicznych portalach poświęconych tematyce druku 3d nie. Czyżby tylko u nas było aż tak źle?

      Dobre pytanie… 🙂

      Gdy zaczynałem przygodę z drukiem 3D w styczniu 2013 r., byłem tym wszystkim tak samo podekscytowany jak reszta świata. Dziwiło mnie np. to, czemu prezesi Amazona czy Foxxcona wyrażają się na temat druku 3D z dystansem i rezerwą? Dlaczego – mimo iż to wszystko jest tak niezwykłe i niesamowite, wielkie koncerny pokroju Apple, Samsunga, Sony etc., nie wchodzą w tą branżę? Dlaczego nie produkują swoich drukarek 3D?

      Aż w końcu w połowie tego samego roku trafiłem do Solveere i uświadomiłem sobie, iż jest coś takiego jak profesjonalne drukarki 3D. Wtedy po raz pierwszy zdałem sobie sprawę, że ta cała ekscytacja drukiem 3D dotyczy tylko i wyłącznie skromnego wycinka bardzo szerokiego obszaru jakim jest ta technologia, i że to wszystko to tak naprawdę jedna wielka bańka spekulacyjna.

      Kolejne miesiące (a już nawet lata) pokazały całą prawdę na temat tzw. „nowej rewolucji technologicznej”, o której rozpisywały się wszystkie serwisy branżowe w latach 2012 / 2013. O tym, że z drukarki 3D będzie korzystał każdy.

      Ja zacząłem pisać krytycznie na ten temat w połowie 2013 r. To odróżniało ten serwis od grona mu podobnych. I nie było w tym żadnego celowego działania – zawsze pisałem i piszę to co myślę. Od roku 2014 inne serwisy tego typu zaczęły zmieniać swoje hurraoptymistyczne podejście i patrzeć na to bardziej realistycznie.

      Czemu nie są aż tak „depresyjni” jak my? Może to kwestia podejścia do tematu i charakteru? Sporo mailuję z Michaelem Molitch-Hou – red. nacz. 3D Printing Industry. On również jest rozczarowany różnymi firmami i ich produktami. Z drugiej jednak strony, to ekstremalnie życzliwy człowiek, który podchodzi do każdego tematu entuzjastycznie i z wiarą, że to może się udać. My patrzymy na to sceptycznie i z dystansem.

      Może dlatego że Michael jest Amerykaninem a ja Polakiem…?

      1. Dziwny jesteś Paweł.
         Pomimo mojej sympatia dla Twojej osoby (w końcu poznałem Ciebie osobiście, a może jednak mnie jeszcze pamiętasz choć wątpi;) to jednak jesteś dziwny ;). Z jednej strony serwis ten na którym tak się udzielasz obsmarowuje druk 3D od góry do dołu, ale z drugiej strony jednak na tym zarabiasz jakieś pieniądze. To tak jakby podcinać gałąź na której się siedzi.
         I w sumie brak mi weny jak to spuentować… 🙂

         1. Nie ma w tym nic dziwnego. Żyjemy w świecie, który jest oparty na kłamstwie i konfabulacji. Ludzie są coraz bardziej tego świadomi i cenią sobie ludzi i miejsca, które są uczciwe, prawdziwe i szczere. Nigdy nie próbowałem być kimś innym niż jestem. Nigdy nie konfabulowałem. I to chyba to sprawia, że idzie nam w miarę ok…?

            1. Oczywiście mam nadzieję że mnie źle nie zrozumiałeś;) Tak jak piszesz w dzisiejszym świecie tacy ludzie jak Ty i to co robisz to rzadkość. Piszesz o druku 3D prawdę chociaż czasami nie jest ona tak różowa jak by się niektórym wydawało i to mi się podoba. Bo niestety ale życie do łatwych nie należy.

8. Bardzo fajny artykuł. W pełni oddaje to, co winno być powiedziane już dawno.

   Z historią Pana Krzysztofa byliśmy akurat na bieżąco, bo działając po sąsiedzku w Krakowie oprócz tego, że miał sklep, do którego można było awaryjnie udać się po „czerwony ABS na wczoraj”, zawsze służył pomoca merytoryczną, a gdy jeszcze nie mieliśmy urządzeń, potrafił wydrukować brakujący element. Zdarzyło się nam raz nawet, że obiekt dostarczony nam przez kogoś do druku był tak 'skopany’, że nic z teog nie było. Pan Bajko potrafił wówczas usiąść i w jedną dobę zamodelować obiekt od nowa, tym razem perfekcyjnie, byle tylko wykonać zlecenie na najwyższym poziomie. I nie policzył sobie wygórowanej kwoty, chociaż mógł w podbramkowej sytuacji żądać sporo więcej.

   Mam mieszane odczucia, bo z jednej strony dzieje sklepu BIKO były historią smutną i przestrogą przed zbytnim optymizmem i rzucaniem się na wszystko, z drugiej bardzo się cieszę że @pawelusarczyk:disqus akurat tę historię przytacza. Przynajmniej nie będzie tak, że znają ją nieliczni.
   I w istocie Panu krzysztofowi należy się duży szacunek, bo był pionierem na rynku i zabrał się do tego porządnie, zgodnie z regułami sztuki. Włożył w ten biznes własne pieniądze i nie chciał rynku psuć. Popsuli go za niego (bez urazy) „gówniarze” z prusami, korzystający nierzadko z wielu dobrodziejstw: tani najem lokalu, (np. akademik), darmowe media, „darmowy” software do projektowania.

   Ktoś oferujący usługi za 10zł powinien sobie zdawać, że robi to na krótką metę. Bo nagle stuknie 26 lat, studia się skończą, za prąd i internet trzeba będzie zapłacić, a studencka licencja na solidworksa wywoła co najwyżej ironiczny uśmiech na twarzy panów z BSA.

   W komentarzach też sporo racji na temat wydawania dotacyjnej forsy.
   Zupełnie inaczej podchodzi się do tego biznesu, jeśli dysponuje się własnymi zaoszczędzonymi środkami, a zupełnie inaczej, gdy kasa wpadła z dotacji. gdy się zna wartość każdej złotówki, biznes musi się co najmniej bilansować.

   Dzięki za artykuł!

9. Witam

   Postanowiłem nieco odświeżyć temat i napisać cóż mnie ostatnio spotkało. Otóż dostałe zlecenie wyceny na powiedzmy coś a’la zaślepka, zakończenie. Wymiary ów przedmioty były następujące 80x40mm i głęboki na 47mm to wymiary wewnętrzne, do to tego ścianka gr. 2mm i dno grubości 3mm. Prosta sprawa projekt, i przemielenie przez program do druku. Ustawiłem najgrubszą warstwę jaką się da 0,39mm czas druku 2 godziny z małym okładem za sztukę klient chciał około 100szt. Zrobiłem wycenę przy takim zamówieniu rabaty i takie tam a co 🙂 przy tylu sztukach można;) i wysłałem cenę. Nie będę ukrywał zrobiłem mu cenę 24zł/szt.

   A teraz najlepsze w tym wszystkim oczywiście tak jak się spodziewałem klient odmówił gdyż koszty produkcji w mojej firmie są strasznie wysokie jak napisał. Od innych dostał cenę w przedziale 5-12zł!
   Także ja się pytam jak można coś drukować za 2.50zł za godzinę?

   Czyli wniosek z tego że 10zł to jest rozbój w biały dzień:D!

   1. Mozna drukowac za 2,5 na godzine bardzo prosto ,budujesz 100 reprapow na masowa skale wszysko wyjdzie cie ze 100k ale zrobisz 100 czesci w godzine po 2,5 masz 250 zyla za godzine razy 24 godziny i masz 6 tys dziennie , widzialem ostatnio w ameryce taki temat 126 drukarek , wiadomo ameryka 300milonow ludzi to wieksze potrzeby 🙂 no i dalej jak juz drukniesz po 6 kola za dobe to w miesiac odrobiles inwestycje .Mysle ze akurat ten model biznesowy jest dobry dla kogos kto ma ma duze zlecenia a nie dla małych Zenków co nie widzieli 10tys w gotówie na ręce. A tak w większości wyglądają Polskie biznesy 🙂 Czyli w grze o pieniądze grać tak żeby nie przegrać zamiast grać tak żeby wygrać!

      1. Faktycznie nie przewidziałem tego iż polscy „wytwórcy” mogą mieć takie zaplecze sprzętowe że mogą sobie pozwolić na druk kilkudziesięciu a nawet kilkuset elementów jednocześnie.

         Człowiek uczy się całe życie ;)!

      2. A to akurat dobre, a ostatnie zdanie idealne.

10. Swietny artykuł!!! Moje spostrzeżenie jest takie :bylem ostatnio na Euromoldzie w Dusseldorfie i na TCT w Birningham na tych pierwszych targach byly 3 firmy z polski na drugich dwie .W Anglii dwie osoby z Polski spotkałem ze zwiedzających .Odnosze wrażenie ze Polacy mają kompleksy i niskie poczucie własnej wartości i przez to kompletnie nie mają pojęcia co się w świecie dzieje i gdzie są pieniądze .Prodways buduje teraz fabrykę bedzie to sie nazywać Initiale czy jakoś tak a w Polsce firmy borykają się z brakiem forsy ,komu wierzyć szok.
    O jednej rzeczy zapomniałeś Paweł wspomnieć ,większość tych firemek co zaniżają ceny to są firmy typu One man Show ,bez modelu biznesowego , bez struktur bez handlowców to zawsze sie tak samo kończy . Dla osób które poważnie patrzą na biznes to przede wszystkim struktura firmy się liczy .
    Z chęcią się z Tobą spotkam by pogadać bo widzę że widzisz problem z dobrej strony:)

    Chcę tak że dodać że klient jest w Polsce przygotowany na wysokie ceny ale tylko za najwyższą jakość której niestety tani reprap nie daje .
    Natomiast firmy usługowe nie są gotowe na najwyższą jakość i najwyższą cenę .

    Pozdrawiam Serdecznie Bartek

11. I czym się tu emocjonować? Takie są prawa rynku, który wszystko sam
    zweryfikuje – słabsi odpadną, lepsi zostaną. Nie tylko tyczy się to
    rynku 3D, przecież wszędzie są 'dumpingowcy’. Poza tym skąd Autor wie,
    jaki takie firmy mają model biznesowy? Może obliczyli sobie współczynnik
    CLV i wyszło im, że warto pójść po kosztach, żeby tylko złowić nowego
    Klienta, bo w przeciągu roku statystycznie zakupi więcej usług lub
    produktów? A czyż to nie lepiej dla Klientów, jeśli są niskie ceny, zakładając, że jakość jest odpowiednia? Przecież ich nie obchodzi, czy jednoosobowa firma jedzie na oparach, tylko że drukuje taniej niż inni i w miarę ok. A to że padnie, trudno. Następne zlecenie powędruje do innej. Przypomina mi to trochę socjalistyczne gadanie, że mamy tragedię na rynku ropy, bo ropa tania i biznesy padają! Biedni pracownicy tracą pracę! No przecież to chyba lepiej, że tania, bo najważniejszy jest Klient a nie kapitalista. Pracę stracą tysiące, a zarobią miliony (nawet ci, co tę pracę stracili, bo kupią sobie tańsze inne produkty, do których wytworzenia potrzebna jest ropa lub jej pochodne).

    Szkoda czasu i nerwów na pisanie takich długich artykułów,
    które nic właściwie nie wnoszą nowego dla Czytelnika, a tylko pozwalają
    upuścić trochę emocji Autorowi. Pozdrawiam 🙂

    1. >> Może obliczyli sobie współczynnik CLV

       Artykuł jest o tym, że 99% w/w osób / firm zaniżających ceny usług nie ma pojęcia co to jest „współczynnik CLV” 🙂

       Również serdecznie pozdrawiam 🙂

12. Patrzę na to z innej strony, może dlatego, że jestem klientem. Korzystam z usług drukowania, jednak coraz większe koszty i coraz niższa jakość powodują, że chyba kupię drukarkę. Będę jej używał 2 dni w tygodniu. W pozostałe 3-4 będę drukował cokolwiek, byle drukarka nie stała bezrobotna. Zysk z tego może być symboliczny – zarabiam na czym innym. Tym sposobem z rynku ubędzie klient a pojawi się konkurent, który w dodatku nie dba o rynek 3D.

    1. Może wystarczy zmienić drukarnię? 😉

       1. Igła w stogu siana. Nie mam czasu ani cierpliwości by przetrząsać ten stóg. Przetrząsanie kosztuje pieniądze a co gorsza pochłania czas.
          Pewna firma (żyjąca z 3D) zaproponowała mi cenę za próbną serię (30 sztuk), która jest niemal równowartością stworzenia profesjonalnej formy do wtryskarek ;). Państwo dobrze wiedzą jaka jest różnica w jakości pomiędzy jednostkowym drukiem a przemysłowym „odlewem” i rozumiecie, że dość długo śmiałem się handlowcowi z tej firmy w słuchawkę.

13. Ja myślę że to efekt małej siły nabywczej złotówki. Społeczeństwo w tym kraju nigdy nie stać na nowe technologie drogie ale za to o wysokiej jakości. Wiec wszyscy z druku 3D poszli w rynek konsumencki dla Kowalskiego, popyt czyli tort w tym segmencie został zjedzony a to spowodowało dumpingowanie ceny. W USA ze wszystkim idzie gładko taki iPhone czy Tesla mimo, że drogi sprzedaje się znakomicie, to samo z Drukiem 3D na wersje profesjonal SLS popyt rośnie. W Niemczech podobnie, wysyp startupów, fablabów mimo że mają 80 uczelni to rocznie przybywa 5000 wynalazków u nas 360 uczelni i 100 wynalazków. I mamy nadmiar magistrów od niczego i niedobór fachowców z zawodem.

Comments are closed.