W minionych tygodniach torturowaliśmy naszego Zortraxa całą masą różnych filamentów i nie były to wcale filamenty, których nazwy zaczynają się na „Z”. Celem tych niecnych występków było sprawdzenie: a) czy Zortrax eksploduje od obcych filamentów, oraz: b) materiał od którego producenta mógłby być swoistym „zamiennikiem„, dającym wydruki o jakości identycznej do wydruków z Z-filamentów, będąc przy tym nieco życzliwszym dla naszego portfela niż te ostatnie?
Na początek doskonała wiadomość – Zortrax nie eksplodował, nie rozstąpiły się także niebiosa i nie wyłoniły się z nich dłonie demonstracyjnie drące na strzępy kartę gwarancyjną drukarki 3D. Druga wiadomość jest nawet lepsza – do Zortraxa można wsadzić prawie każdy ABS (i nie tylko) i wyjdzie z niego z grubsza to, co chcemy wydrukować. Diabeł jednak tkwi w szczegółach i to one sprawiają, że po tygodniach testów jedne z materiałów możemy polecić, a inne stanowczo odradzić jeśli chodzi o stosowanie w Zortraxie.
Poniżej, w kolejności alfabetycznej, lista materiałów, które przepuściliśmy przez Zortraxa i ich ceny. Dla porównania, koszt 1 kg Z-ABS to 186,67 zł brutto, a 1 kg Z-HIPS to 258,75 zł brutto.
- 3D Universal HIPS (biały) – 153,33 zł brutto za kg
- Barrus ABS (srebrny) – 132 zł brutto za kg
- Devil Design ABS+ (różowy) – 89.99 zł brutto za kg
- DR3D Filament ABS (biały) – 103,87 zł brutto za kg
- DR3D Filament ABS-X (biały) – 103,87 zł brutto za kg
- DR3D Filament PC-ABS (czarny) – 103,87 zł brutto za kg
- DR3D Filament ABS-H (czarny) – 103,87 zł brutto za kg
- Katun ABS (granatowy) – 168 zł brutto za kg
- Noviplast ABS (szary i biały) – 85 zł brutto za kg
- Spectrum Filaments ABS (pomarańczowy) – 111,76 zł brutto za kg
- Verbatim ABS (szary) – 169 zł brutto za kg.
Dla przypomnienia, bądź dla niewtajemniczonych: oprogramowanie Zortraxa nie pozwala nam na kontrolowanie temperatury wydruków, możemy skorzystać jedynie z jednego z czterech profili przeznaczonych dla czterech dedykowanych Z-materiałów. I tak, części z Z-ABS drukują się w temperaturze 275°C, dla Z-Glass temperatura druku to 255 – 260°C, dla Z-Ultrat 260°C a dla Z-HIPS 250°C (źródło informacji: strona urządzenia do hackowania temperatury na Zortraxie – Z-TEMP).
Poszukując filamentów, które drukowały by się dobrze na Zortraxie, drukowaliśmy z każdego materiału przynajmniej łódeczkę 3DBenchy oraz model łożyska kulkowego. Z niektórych materiałów mieliśmy okazję wykonywać także większe projekty, o czym także wspominamy. Korzystaliśmy przy testach głównie z profilu do Z-ABS, lecz jeśli temperatura ta była za wysoka dla danego filamentu, stosowaliśmy profil dla Z-HIPS. Nie korzystaliśmy z urządzenia do modyfikowania temperatury Z-TEMP. Idealną opcją byłoby znalezienie zamiennika ABS drukującego się w takiej samej samej temperaturze co Z-ABS (i analogicznie dla materiału HIPS). Punktem odniesienia jeśli chodzi o jakość wydruków były modele wydrukowane na Zortraxie z błękitnego Z-ABSu:
Co z tego wszystkiego wynikło?
Na wstępie należy powiedzieć, że tylko jeden ze sprawdzanych przez nas materiałów całkowicie nie nadaje się do drukowania na Zortraxie. Filament PC-ABS od DR3D Filament potrzebuje temperatury wyższej niż maksymalna możliwa do osiągnięcia na Zortraxie. Przy druku na profilu do Z-ABS warstwy materiału nie trzymały się siebie zbyt dobrze i w efekcie wyszedł z tego tylko i wyłącznie bałagan:
Natomiast jeśli chodzi o pozostałe filamenty, wydruki z nich na pierwszy rzut oka wyglądały poprawnie, to znaczy wszystko było na swoim miejscu. Przy bliższej inspekcji okazywało się, że w niektórych przypadkach konieczna była zmiana profilu z Z-ABS na Z-HIPS, gdyż temperatura była za wysoka. W paru przypadkach, mimo, iż (wizualnie) wydruki na profilu Z-HIPS wychodziły ładnie, bardzo trudno było oderwać od modelu raft (lub wręcz było to niemożliwe). Takie materiały nie kwalifikują się zatem do druku na Zortraxie (przynajmniej bez posiłkowania się Z-TEMP’em).
1. Rodzynek w zestawieniu: 3D Universal HIPS
Był to jedyny materiał HIPS który mieliśmy okazję przetestować, skorzystaliśmy więc od razu z profilu Z-HIPS, licząc na to, że ten kosztujący ponad 100 zł mniej na kilogramie niż Z-HIPS filament stanowić będzie atrakcyjny zamiennik dla dedykowanego materiału Zortraxa. Wydruk wyszedł bardzo ładnie pod względem wizualnym, warstwy były idealnie równe, a geometria zachowana. Niestety na koniec duży minus przekreślający filament jako zamiennik – raftu nie dało się w ogóle oderwać. Więc temperatura 250°C to za dużo dla tego materiału, a niżej niestety bez wspomagania nie zejdziemy.
2. Barrus ABS
Pierwsza próba, łożysko kulkowe drukowane na profilu Z-ABS, uświadomiła nam, że 275°C to za dużo dla tego materiału. Wydruk, choć ogólnie ładny i z matowym wykończeniem, miał trochę paprochów na wewnętrznej ściance, trudno było też oderwać raft od modelu – trzeba się było posiłkować ostrymi narzędziami.
Jednak już druga próba, czyli 3DBenchy na profilu Z-HIPS wyszła bez zarzutów, a raft oderwał się gładko.
3. Devil Design ABS+
Z tym filamentem mieliśmy pewne przejścia, gdyż niestety pierwsza zakupiona przez nas do testów rolka była wadliwa. Zgłosiliśmy jednak reklamację do producenta, została ona szybko rozpatrzona i otrzymaliśmy nową rolkę, wolną od wad. Z materiału wydrukowaliśmy najpierw 3DBenchy na profilu do Z-ABS. Efekt do przyjęcia, ale nie porażał i świecił się niczym PLA, dodatkowo trudno było oderwać raft.
Przeszliśmy zatem na niższą temperaturę (Z-HIPS) i efekt od razu lepszy, wydrukowane łożysko nie świeciło się już tak bardzo, a raft odchodzi łatwo, pełna funkcjonalność zachowana. Z ABS+ od Devil Design drukowaliśmy także na profilu Z-HIPS ambitny projekt ruchomego smoka. Jakość wydruku nie poraża, choć temperatura wydruku mieści się w zaleceniu producenta (235- 255°C). Być może jednak dla kogoś poszukującego bardzo budżetowego materiału do Zortraxa taka jakość będzie do zaakceptowania… Duży plus za interesujący kolor.
4. D&R 3D Filament
Testowaliśmy 4 rodzaje filamentu od DR3D Filament. PC-ABS skreśliliśmy na wstępie, gdyż wymaga wyższej temperatury, niż jest osiągana w profilu do Z-ABS. Dla kolejnych dwóch (ABS i ABS-X) temperatura 250°C na profilu Z-HIPS to za dużo, wydruk nie do końca zachwyca i pojawiają się spore problemy jeśli chodzi o odrywanie raftu.
Najlepiej wypadł ABS-H. Łożysko wydrukowane z niego na profilu Z-ABS wyszło bardzo dobrze i bez problemu odkleiło się od raftu. 3DBenchy (także profil Z-ABS) również wyszła dobrze, jeśli tylko przymknąć oko na pewną ilość drobnych niteczek w kabinie. Profil Z-HIPS to już za niska temperatura jak dla tego materiału i skutkuje niedostatecznym klejeniem warstw.
5. Katun ABS
Jest to filament niewiele tańszy od dedykowanego materiału Zortraxa (niecałe 20 zł mniej na kilogramie), ale trzeba powiedzieć, że ma dużą tolerancję temperaturową – drukował się dobrze zarówno na profilu Z-ABS jak i Z-HIPS i w żadnym wypadku nie było problemów z odrywaniem raftu. Nie licząc pojedynczych nitek na wydruku, jakość była dobra.
6. Noviplast ABS
Ten filament pozwolił nam się drukować tylko na wyższej temperaturze (profil Z-ABS), przy niższej były problemy z ekstruzją materiału. Filamentu przedrukowaliśmy na Zortraxie aż dwie rolki, gdyż wykonaliśmy z niego duży projekt zamku. Ogólnie możemy powiedzieć, że jakość jest do przyjęcia, a cena zachęca do przymknięcia oka na pewne niedociągnięcia. Pewnym niedociągnięciem jest tu „przypalanie się” w niektórych dużych wydrukach górnych warstw.
7. Spectrum Filaments ABS
ABS od Spectrum Filaments jest jak dla nas absolutnym objawieniem, jeśli chodzi o druk 3D na Zortraxie. Wydruki z tego materiału wyglądają jakby były zrobione z Z-ABS, mają takie samo matowe wykończenie i łatwo odchodzą od raftów. Materiał drukuje się na profilu Z-ABS, wygląda więc na to, że trafiliśmy na filament o bardzo podobnej charakterystyce do Z-ABS, dający równie dobrą jakość wydruków, przy znacznie niższej cenie. Dodatkowy plus za dobry kolor.
8. Verbatim ABS
Ten ABS preferuje niższą temperaturę i znacznie lepiej wyjdzie, jeśli wydrukujemy go na profilu Z-HIPS. Wtedy też rafty oderwą się nam bez problemów i jakość wydruków będzie dobra albo i bardzo dobra, chociaż np. model ze stożkami wyszedł wyraźnie gorzej, niż gdy drukowaliśmy go z innych filamentów. Biorąc pod uwagę, że cena filamentu jest tylko nieco niższa niż cena Z-ABS, raczej nie polecimy go jako zamiennika do Zortraxa.
Ostateczny werdykt
Jako tańszy zamiennik Z-ABS do Zortraxa możemy po teście polecić przede wszystkim ABS od Spectrum Filament. Ma on tylko jeden mankament – rolkę za szeroką na uchwyt dostarczany wraz z drukarką 3D. Oczywiście, jeżeli natkniemy się na ten problem, oznacza to, że mamy drukarkę 3D, więc możemy sobie szerszy uchwyt po prostu dodrukować… ale idealny zamiennik powinien być gotowy do zastosowania prosto po wyjęciu z pudełka, bez żadnej dodatkowej pracy. Rolkę pasującą na uchwyt ma za to Barrus ABS, drugi w kolejności filament, który możemy polecić do Zortraxa. Niestety i w tym wypadku nie wszystko jest takie proste, gdyż musimy pamiętać, aby drukować go na profilu do Z-HIPS. Z pozostałych filamentów też powinniśmy mieć pożytek na Zortraxie, lecz tutaj będziemy musieli przymknąć oko na pewne drobne mankamenty lub na wyższą cenę (albo jedno i drugie…).