Wydruki 3D to łakomy kąsek w kuchni, ale czy zdrowy?

Foremki do ciastek, kubki na kawę lub herbatę, wyciskarki do cytrusów lub czosnku, separatory do jajek oraz pojemniki do przechowywania żywności. Wszystko to możemy wydrukować sobie w domowym zaciszu na drukarce 3D. Czy jest to jednak bezpieczne dla naszego zdrowia? O czym należy pamiętać i jakie podjąć środki bezpieczeństwa?

Dwa tygodnie temu przedstawiłem zestawienie piętnastu drukowanych w 3D gadżetów kuchennych. Jeśli postanowiliście coś z wymienionych przedmiotów wydrukować i nadal żyjecie, to znaczy że proces ten nie postępuje tak szybko i jest jeszcze szansa na kilka wskazówek odnośnie drukowania elementów mających bezpośredni kontakt z żywnością. Tak właściwie, to ten tekst powinien ukazać się w pierwszej kolejności.

Przede wszystkim należy dokonać podziału na wydruki, które mają chwilowy kontakt z żywnością oraz te, które mają ciągłą z nią styczność. W pierwszym przypadku sprawa wydaje się być nieco prostsza i wycięcie ciastka za pomocą drukowanej foremki nie powinno nas zabić. Oczywiście dobrze by było, gdyby użytym materiałem nie był jednak ABS. Bardzo ważny jest też rodzaj żywności. Oto kilka porad i sugestii dotyczących kontaktu wydruków z żywnością.

Bakterie

Najważniejszy problem z jakim trzeba się liczyć w wydrukach, które mają kontakt z żywnością. Każdy wydruk w technologii FDM charakteryzuje się w mniejszym lub większym stopniu prążkowaną powierzchnią. Możliwe też są jakieś szczeliny i mikropęknięcia, które mogą być idealną miejscówką do rozwoju groźnych bakterii. Szczególnie niebezpiecznym może być kontakt z surowym mięsem oraz jajkami. Problem nie jest istotny jedynie w przypadku naczyń jednorazowego użytku. We wszystkich innych przypadkach lepiej rozważyć, czy druk 3D jest na pewno dobrym rozwiązaniem?

Chemia w filamencie

ABS jest powszechnie uważany za materiał, którego nie powinno się używać w kontakcie z żywnością, głównie dlatego, że zawiera różne toksyczne substancje. PLA z kolei, jako materiał biodegradowalny i wytwarzany z kukurydzy jest uważany za bezpieczny dla żywności. Nigdy jednak, tak naprawdę nie mamy pewności jakie dodatki mogą trafiać do filamentu w trakcie procesów produkcyjnych. Nie możemy też być w stu procentach przekonani, czy linia produkcyjna była dostatecznie oczyszczona z pozostałości po innych tworzywach, które być może są szkodliwe dla zdrowia.

Na rynku dostępne są też specjalne filamenty dopuszczone do kontaktu z żywnością. Informacje na ten temat powinny znajdować się w karcie charakterystyki substancji, filament powinien być zatwierdzony przez FDA.

Lotne związki organiczne

W czasie drukowania 3D uwalniane są tak zwane lotne związki organiczne. Te pochodzące od ABS są najbardziej niebezpieczne, ale i te od PLA nie należą do najzdrowszych. Oprócz tego, że uwalniane są one do powietrza wokół drukarki, to osadzają się również na drukowanych obiektach, a w ten sposób możemy je „zjadać” wraz z pożywieniem.

Mycie w zmywarce

Wydruki 3D przeważnie nie nadają się do mycia w zmywarce. Po pierwsze mogą się zniekształcić od wysokiej temperatury, a po drugie w przypadku ich uszkodzenia mogą ją trwale uszkodzić. Najlepszym sposobem na usuwanie zanieczyszczeń jest ciepła woda z odrobiną detergentu bakteriobójczego.

Jaka dysza?

Spora część drukarek 3D posiada dysze wykonane z mosiądzu. Mogą one zawierać zanieczyszczenia z ołowiu, a te mogą być przyczyną różnego rodzaju problemów zdrowotnych. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem są dysze wykonane ze stali nierdzewnej, ponieważ ta może być bezpiecznie używana w kontakcie z żywnością. Dość istotny jest też fakt, że dysza powinna być czysta, więc jeśli chwilę wcześniej drukowaliśmy z ABS lub POM, to stosowanie filamentu dopuszczonego do kontaktu z żywnością niewiele nam pomoże.

Jak widać zagadnienie związane z drukiem 3D, który ma mieć kontakt z żywnością nie jest proste i tak naprawdę tylko od nas zależy po której stronie staniemy. Dla najbardziej bojaźliwych, najbezpieczniejszym sposobem na wykonanie na przykład kubka, wydaje się być wydrukowanie formy, a następnie wykonanie przedmiotu z ceramiki. Pozostali, którzy niespecjalnie przejmują się możliwymi konsekwencjami, będą nadal drukować, tak jak do tej pory.

Tekst na licencji Creative Commons Attribution 4.0 International
Źródło: www.all3dp.com