Jednym z największych problemów związanych z zakupem pierwszej drukarki 3D jest wybór właściwego urządzenia. Jest on spowodowany w dużej mierze tym, że na rynku dostępna jest niezliczona liczba produktów, różniących się od siebie ceną, parametrami technicznymi i rozwiązaniami konstrukcyjnymi. W samej naszej BAZIE DRUKAREK 3D znajduje się aktualnie kilkadziesiąt modeli drukarek 3D, a to i tak stanowi jedynie wycinek większej całości jaka jest dostępna na świecie. Jak odnaleźć się w tym gąszczu urządzeń? Jak dokonać właściwego wyboru? Jak nie przepłacić lub nie zakupić urządzenia, które nie spełni w przyszłości naszych oczekiwań? Niniejszy poradnik powinien pomóc podjąć właściwą decyzję.
Poradnik, który czytacie jest zaktualizowaną wersją artykułu z grudnia 2015 r. Z uwagi na upływ czasu oraz liczne premiery nowych urządzeń, zmianie uległy rekomendacje dotyczące poszczególnych drukarek 3D. Niektóre zostały zastąpione nowszymi modelami tego samego producenta, inne wypadły z listy, ponieważ nie są już produkowane bądź dystrybuowane w kraju, a w ich miejsce pojawiły się nowe.
Zanim przejdziemy dalej, chciałbym przytoczyć anegdotę. Pewnego dnia odwiedził nas Bardzo Sympatyczny Pan, który poszukiwał porady w związku z zakupem taniej, desktopowej drukarki 3D. Nie skorzystał z naszej usługi konsultacyjnej, nie zapisał się na żadne szkolenie, niemniej jednak w odruchu dobrego serca pouczyliśmy go na co powinien zwracać uwagę przy zakupie urządzenia, jak również przestrzegliśmy go przed kupnem modelu, o który nas zapytał, gdyż wiedzieliśmy, że będzie miał z nim same problemy. Potem Bardzo Sympatyczny Pan podjechał jeszcze do naszego zaprzyjaźnionego dystrybutora drukarek 3D, który powiedział mu (jak się potem okazało) dokładnie to samo co my.
Nie minęły trzy miesiące, gdy Bardzo Sympatyczny Pan odwiedził nas ponownie. Okazało się, że zakupił już drukarkę 3D i mimo że go przed tym przestrzegaliśmy, wybrał model, o który nas wcześniej pytał. Miał z nim oczywiście same problemy – wręcz nie był w stanie na nim drukować. Wydał kupę pieniędzy (jak na niskobudżetową drukarkę 3D), a teraz pogrążał się w odmętach rozpaczy, próbując desperacko wybrnąć z sytuacji w jaką się wpakował.
Cel jego wizyty był prosty: w ramach ostatniej deski ratunku chciał ustalić, czy powód dla którego nie potrafi nic wydrukować na posiadanej drukarce 3D to jego niemoc i brak wiedzy, czy też kiepska jakość samego sprzętu? Zostawił nam swoje urządzenie na trzy tygodnie na testy i wyszedł złamany… Oczywiście już krótkie, podstawowe wydruki próbne potwierdziły, iż drukarka 3D, którą posiada jest beznadziejna, a jej wartość nie pokrywa się absolutnie z tym co można było dostać w tej samej cenie na rynku.
Po trzech tygodniach spotkaliśmy się z Bardzo Sympatycznym Panem po raz trzeci i zwróciliśmy mu feralne urządzenie. Na jego pytanie, co ma teraz zrobić, odpowiedzieliśmy tylko w jeden możliwy sposób: kupić coś innego… Drukarka 3D którą posiada nie jest wadliwa – po prostu działa tak jak działa z uwagi na zastosowane komponenty i rozwiązania konstrukcyjne. Ewentualne udowodnienie przed Rzecznikiem Praw Konsumenta (o sądzie nie wspominając…), że funkcjonuje niezgodnie z opisem, będzie graniczyło z niemożliwością… Mówiąc krótko: trzeba było nas posłuchać wcześniej, jak dobrze radziliśmy. Teraz pozostaje tylko łkać i zgrzytać ze zgryzoty zębami…
Skąd tak duża rozbieżność w świecie drukarek 3D?
Różnice w zakresie technologii oraz rodzajów drukarek 3D. Wiąże się to jednocześnie z zakresami cenowymi. Jeżeli jesteś przedstawicielem dużej firmy produkcyjnej, która potrzebuje wysokiej jakości rozwiązań, wydruków z dokładnością liczoną w mikronach – i nie ma przy tym istotnych ograniczeń finansowych, niskobudżetowe, desktopowe drukarki 3D drukujące w technologii FFF niekoniecznie muszą być tym, czego poszukujesz. Niskobudżetowe drukarki 3D – jak sama nazwa wskazuje, są relatywnie tanie (jak na maszyny i urządzenia o charakterze produkcyjnym), co niesie ze sobą pewne kompromisy natury jakościowej.
Dla branży przemysłowej, medycznej, lub jubilerskiej, niskobudżetowy FDM może okazać się rozczarowaniem, w momencie gdy użytkownik odkryje ile czasu zajmie mu pełne wdrożenie urządzenia do pracy oraz jakie ma ono ograniczenia. W takim przypadku zdecydowanie bardziej właściwa będzie inwestycja w drukarki 3D wytwarzające z żywic światłoutwardzalnych. Urządzenia te przystosowane są do realizacji modeli 3D o najczęściej niewielkich rozmiarach i skomplikowanej geometrii – im również poświęcimy miejsce w poniższym artykule. Wróćmy jednak do technologii FFF/FDM…
Jak wybrać technologię druku 3D?
Pierwsze, podstawowe pytanie, na jakie wszyscy powinni sobie odpowiedzieć przed zakupem drukarki 3D to:
- z jakiego materiału zamierzasz drukować?
- jak często będziesz wykonywać wydruki 3D?
- jakie będzie zastosowanie drukowanych 3D modeli ?
Odpowiedź na te pytania determinuje zwykle technologie po jaką nalezy sięgnać. Innych materiałów używa się do druku 3D prototypów i modeli poglądowych, innych do produkcji addytywnej elementów użytkowych. Z roku na rok gama dostępnych na rynku materiałów rozszerza się. Obecnie wybór pomiędzy PLA i ABS nie jest jedyną opcją dla drukarzy 3D – informacje na temat materiałów do druku 3D w technologii FFF znajdziecie w artykule na temat produkcji nieskoseryjnej.
Chcąc tworzyć elementy z materiałów do specjalistycznych zastosowań przemysłowych należy zwrócić uwagę na drukarki wyższej klasy – FDM. Szeroka gama materiałów inżynierskich pozwala na druk 3D materiałów o różnych właściwościach – elastycznych, odpornych mechanicznie, chemicznie czy termicznie.
Jeśli priorytetem jest precyzja oddania trudnych, skomplikowanych geometrii bez wahania należy sięgnąć po technologie druku 3D z żywic. Spektrum materiałów dostępnych do wytwarzania w technologii SLA dostępne w tym artykule.
Druk 3D to bardzo pojemna definicja dla szeregu technologii różniących się od siebie procesami wytwórczymi, materiałami jakie są w nich wykorzystywane oraz rodzajem obiektów, jakie można z nich wykonać. Wśród technologii wyróżniamy również:
Najczęściej zakup własnej maszyny do druku 3D w technologiach proszkowych to ogromny wydatek – warto wtedy rozważyć skorzystanie z usługowego druku 3D.
Drukarka 3D do firmy
Kolejne ważne pytanie to cel wykorzystania urządzenia? Jeżeli będzie on stricte komercyjny, wtedy warto zainwestować w droższą, ale lepszą i łatwiejszą w obsłudze drukarkę 3D. Jeśli drukarka 3D ma służyć wyłącznie do zabawy i realizacji projektów hobbystycznych, wtedy można iść na kompromisy – tym bardziej, że zakupu dokonamy z prywatnych pieniędzy.
Zacznijmy jednak od najwyższej półki – druk 3D w technologii FDM i urządzenia firmy Stratasys. Są to urządzenia oferujące najwyższą jakość drukowania przestrzennego z materiałów termoplastycznych. Z uwagi na podgrzewaną do stałej, wysokiej temperatury komory roboczej drukarka umożliwia druk 3D z materiałów podatnych na skurcz i odkształcenia, jak ABS czy tworzywa na bazie nylonu.
Stratasys F370
Stratasys F370, należący do rodziny drukarek z linii 3D F123, tworzonych z myślą o firmach, które nie mogą pozwolić sobie na przemysłowe systemy wytwórcze, a chcą wdrożyć wytwarzanie addytywne. Obsługa urządzenia jest bardzo intuicyjna i łatwa, nawet dla początkujących użytkowników technologii. F370 to największa drukarka 3D z serii F123 i pozwala drukować z największej liczby materiałów jak ABS, ASA, PC-ABS, TPU 92A.
Drukarki 3D z linii F123 to urządzenia plug-and-play, wyposażone w system automatycznej kalibracji oraz prosty system wymiany materiałów. Sprawia to, że praca z drukarką 3D jest prosta i czysta, przez co urządzenie może pracować zarówno w standardzie biurowym czy domu. Obszar roboczy – 355 x 254 x 355 mm.
Inwestycja w zakup drukarki 3D to całkiem duży wydatek, jednak możemy przyznać, że w przypadku druku 3D z materiałów jak ABS czy PC jakość wydruków 3D z urządzeń Stratasys nie ma sobie równych.
Stratasys Fortus 380mc
Drukarka 3D Fortus 380mc to urządzenie klasy przemysłowej, które sprawdzi się w produkcji zarówno funkcjonalnych prototypów jak i części do użytku końcowego. Maszyna jest polecana zarówno do wytwarzania wysoko wyspecjalizowanych narzędzi, jak i funkcjonalnych, wytrzymałych elementów o wysokiej jakości. Wymiary komory roboczej 355 × 305 × 305 mm.
Technologia FDM (Fused Deposition Modeling) pozwala na osiąganie precyzji i wysokiej jakości wytwarzania wymaganych w branżach takich jak motoryzacja czy lotnictwo. Fortus 380mc został zaprojektowany z myślą o łatwości użytkowania. Wyposażony został intuicyjny interfejs z ekranem dotykowym, zapewniający płynną pracę. Co więcej, umożliwia zmianę wysokości warstwy w zależności od wybranego materiału, co jest szczególnie dla zapewnienia wysokiej jakości druku 3D w przypadku specjalistycznych, trudnych w obróbce materiałów.
ZMorph VX Full Set
ZMorph to wielofunkcyjne urządzenie polskiego producenta, umożliwiające drukowanie 3D, obróbkę CNC i grawerowanie laserem. Posiada aż trzy metody drukowania 3D i jest kompatybilna z dużą ilością materiałów. Dostępność szerokiej gamy tworzyw eksploatacyjnych i różne sposoby wytwarzania 3D czynią Z-Morph VX uniwersalną i wszechstronną.
Maszyna jest kompatybilna z autorskim oprogramowaniem Voxelizer, które służy do zarządzania drukiem 3D, CNC i laserem. Dzięki niemu możliwe jest cięcie modeli, generowanie G-kodów i wysyłanie ich na urządzenie. Oprogramowanie umożliwia szybką optymalizację modeli za pomocą filtrów 3D i inteligentnemu tworzeniu struktur podporowych. Dodatkowo, Voxelizer pozwala na mapowanie obrazu, umożliwiające nadrukowanie obrazów z plików typu bnp i bitmap. Urządzenie ZMorph VX obsługuje także inne oprogramowania Slic3r, Cura, Simplify3D), niemniej jednak mogą nie wykorzystać w pełni potencjału maszyny.
Drukarka 3D jest dostępna w dwóch wariantach: PRINT SET, zawierająca głowicę do druku 3D z jednego materiału oraz FULL SET, w którym znajdziemy wszystkie dostępne głowice drukujące, frezujące i grawerujące. Rozwiązanie jest doskonałe dla działów badawczo-rozwojowych firm, sprawdzi się również w branży edukacyjnej.
Cena: PRINT SET – 10 00,00 PLN netto (12 300,00 PLN brutto); FULL SET – 16 008,13 PLN netto (19 690,00 PLN brutt) – stan na 11.2020
Zortax M200 Plus
Odświeżona wersja najsłynniejszej polskiej drukarki 3D, cieszącej się niesłabnącą popularnością w kraju i na świecie – Zortrax M200. Cechuje się doskonałą jakością wydruków. Z powodzeniem można drukować 3D z różnorodnych materiałów, również tych zaliczanych do tworzyw przemysłowych. Drukarka 3D daje możliwość korzystania zarówno z materiałów zewnętrznych jak i filamentów producenta, będących uzupełnieniem ekosystemu Zortrax. Oryginalne filamenty z jednej strony zapewniają wspomnianą wysoką jakość wydruków, lecz z drugiej sprawiają, że jesteśmy ograniczeni wyłącznie do tego co zaproponuje nam producent. I godzimy się na jego politykę cenową.
Jeśli chodzi o filamenty do dyspozycji mamy Z-ABS i jego ulepszoną, autorską mieszankę – Z-ULTRAT. Ponadto Z-HIPS, Z-PETG, Z-PCABS oraz transparentny Z-GLASS. Podczas pracy urządzenia nie mamy wpływu na zmianę parametrów realizowanego wydruku. Uniemożliwia nam to eksperymentowanie z materiałami innych dostawców, lecz równocześnie czyni to pracę z drukarką 3D banalnie prostą, ponieważ oryginalny filament Zortraxa idealnie współgra z ustawieniami wydruku wygenerowanymi przez oprogramowanie. Zapewnia to wysoką jakość i pełną powtarzalność pracy.
Zortrax korzysta z autorskiego programu – Z-Suite, który jest bardzo prosty i intuicyjny w obsłudze. Praca z nim sprowadza się do wgrania modelu 3D, ustawieniu kilku podstawowych parametrów (rodzaj materiału, stopień wypełnienia etc.) i rozpoczęciu jego cięcia na warstwy. Gdy proces ten zostanie ukończony, nagrywamy wygenerowany plik (Z-code) na kartę SD i uruchamiamy drukowanie. Wadą Z-Suite jest to, że jest stosunkowo wolne i nawet na solidnym komputerze cięcie bardziej skomplikowanego modelu może potrwać dobrych kilkanaście minut.
Uniwersalne rozwiązanie, dobry stosunek jakości druku 3D do ceny.
Cena: 8 890,00 PLN netto (10 934,70 PLN brutto) – stan na 11.2020
Zortrax M300 Plus
Drukarka 3D Zortrax M300 Plus wyróżnia obszar roboczy – urządzenie to przeskalowana wzwyż wersja modelu M200 – urządzenie ma te same funkcjonalności, jednakże dużo wyższy obszar roboczy na poziomie 30 x 30 x 30 cm.
Cena: 12 194,13 PLN netto (17 084,70 PLN brutto) – stan na 11.2020
Form 3
Najnowsza odsłona żywicznej drukarki 3D amerykańskiego producenta Formlabs. Urządzenie za sprawą rozszerzonego obszaru roboczego pozwala na wydajną pracę zarówno przy tworzeniu większych prototypów jak i produkcji niskoseryjnej. Drukarka 3D wykorzystuje technologię LFS (Low Force Stereolithograph), która zapewnia jeszcze wyższą precyzję wytwarzania przy zwiększonej szybkości druku. Za sprawą zmniejszonej plamki lasera do 85 mikrometrów pozwala uzyskać bezkonkurencyjną dokładność odwzorowania każdego detalu.
Zakup urządzenia to co prawda niemała inwestycja, jednak w przypadku cyklicznych realizacji lub powtarzalnych zleceń produkcyjnych warto ją podjąć. Urządzenie charakteryzuje obszar roboczy 145x145x185 mm. Inwestując w własną maszynę drukująca 3D z żywic warto zainwestować również w profesjonalny sprzęt do post-processingu jak myjka lub naświetlarka UV.
Zortrax Inkspire
Druk 3D z żywic w interpretacji Zortrax. Technologia druku 3D wykorzystywana przez Zortrax Inkspire opiera się na utwardzaniu fotopolimerów warstwa po warstwie za pomocą światła emitowanego przez ekran LCD o wysokiej rozdzielczości z podświetleniem UV LED.
Technologia UV LED pozwala na szybką realizację wydruków z różnych żywic – producent dopuszcza możliwość korzystania z materiałów zewnętrznych producentów. Rozwiązanie dla osób rozpoczynających pracę z drukiem 3D, które szukają stosunkowo taniej drukarki 3D żywicznej. Uwaga! Zortrax Inkspire posiada niewielki obszar roboczy – 132 x 74 x 175 mm.
Domowe drukarki 3D
Boom na tzw. domowe drukarki 3D mamy już dawno za sobą, jednakże wciąż jest sporo firm, które specjalizują się w ich produkcji wierząc, że przyjdzie jeszcze ten dzień, gdy każdy z nas będzie miał jedną w domu… Klientów na tego typu urządzenia możemy podzielić na cztery grupy:
- osoby, które po prostu chciałby sobie coś wydrukować – hobbystycznie lub w ramach jakiegoś skromnego, dodatkowego biznesu; tego typu osoby potrzebują w miarę dobrego i użytecznego sprzętu, chcąc skupiać się na drukowaniu, a nie majstrowaniu przy samej drukarce 3D
- osoby, które pasjonują się mechaniką i elektroniką, dla których równie niezwykłym doświadczeniem co drukowanie 3D jest sam montaż drukarki 3D oraz jest ciągłe ulepszanie; jest to ta sama grupa osób, która gardzi sklepowymi komputerami wierząc, że tylko samodzielnie złożony PC-et, zapewni im odpowiednio wysoki komfort pracy / grania / oglądania filmów etc.
- osoby, które stać na drukarkę 3D
- osoby, których nie stać na drukarkę 3D, ale i tak bardzo chciałyby ją mieć.
Creality CR-10S
Creality to popularny, chiński producent drukarek 3D. Ich urządzenia dedykowane są różnorodnym zastosowaniom m.in. w sektorze edukacyjnym czy w wykorzystaniu urządzeń w domowym zaciszu. Producent daje możliwość korzystania z drukarek 3D o wysokiej jakości w przystępnej cenie, zwiększając przystępność technologii addytywnych.
Duży obszar roboczy CR – 10 S pozwala na wytwarzanie addytywne modeli, które z powodzeniem mogą znaleźć zastosowanie w gospodarstwie domowym lub służyć jako funkcjonalne prototypy. Urządzenie dostarczane jest z szczegółową instrukcją, przez co jej montaż jak i obsługa są łatwe i intuicyjne.
Zaletą urządzenia jest niewątpliwie bardzo niska cena, z uwagi na konieczność samodzielnego montażu. Nie powinien on jednak nastręczać wielu kłopotów
Creality Ender-5 Pro
Ender 5 to jeden z najpopularniejszych modeli drukarek 3D chińskiego producenta. Oprócz pokaźnego obszaru roboczego ( 220 x 220 x 300 mm) urządzenie zostało wyposażone w szereg ulepszeń w stosunku do poprzednich wersji – m.in. posiada system wznawiania procesu druku 3D czy system aktywnego chłodzenia w postaci wentylatorów.
Ender 5 to najtańsza drukarka 3D w zestawieniu. Z czego tak niska cena wynika? Urządzenie przychodzi w postaci kitu do własnoręcznego montażu, dlatego urządzenie polecamy majsterkowiczom oraz wszystkim, którym niestraszne są drobne prace ręczne. Na takim urządzeniu z powodzeniem można drukować z materiałów mniej wymagających jak PLA czy PET-G – większe wydruki z materiałów podatnych na skurcz (jak ABS) mogą zakończyć się fiaskiem.
Original Prusa i3 MK2
Prusa i3 to najczęściej kopiowana konstrukcja niskobudżetowej drukarki 3D na świecie. Opracowana w latach 2011-2013 przez Czecha – Josefa Prusę, jest zmodyfikowaną i uproszczoną wersją Mendla – jednej z pierwszych konstrukcji wywodzących się w prostej linii z projektu RepRap. Podobnie jak Ultimaker, Prusa udostępnia projekty swoich urządzeń za darmo w internecie, lecz równocześnie sprzedaje je w formie zestawów do samodzielnego montażu. Oryginalny model Prusy i3 – MK2, jest zarazem jednym z najlepszych i najdoskonalszych zestawów do samodzielnego montażu jaki jest dostępny obecnie na rynku.
Obszar roboczy urządzenia to 25 x 21 x 20 cm. Posiada w pełni automatyczną kalibrację powierzchni stołu. Oprogramowanie to popularny Slic3r, jednakże Prusa oferuje jego zmodyfikowaną wersję, dedykowaną dla jego drukarki 3D. Koszt zestawu to 2900 PLN – dużo drożej od jego nieautoryzowanych kopii jakie można znaleźć na portalach aukcyjnych.
Wadą jest też dość długi czas oczekiwania na zestaw, dochodzący w tej chwili nawet do 6-7 tygodni (może to w każdej chwili ulec poprawie).