Zbliża się koniec 2021 roku, to zatem doskonały czas na wszelkiego rodzaju podsumowania. Wczoraj przedstawiłem ranking 10 najważniejszych wydarzeń do jakich doszło w polskiej branży druku 3D – dziś wersja światowa.
Rok 2021 był niezwykle obfity w wydarzenia na światowym rynku druku 3D – nie brakowało spektakularnych premier nowych urządzeń i rozwiązań technologicznych, jak również zaskakujących przejęć i fuzji. Z uwagi na ich mnogość postanowiłem podzielić ten ranking na nowości produktowe i zdarzenia o charakterze biznesowym. Zaczynamy od tych drugich…
Jeżeli miałbym podsumować 2021 rok jednym słowem, byłoby to „przejęcia”. Na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy byliśmy świadkami wielu fuzji i konsolidacji, które diametralnie zmieniły obraz rynku. Jest to też kolejny dowód na to, że branża technologii addytywnych dojrzewa, a wybrane firmy przechodzą szybką ewolucję ze start-upu w solidne i respektowane przedsiębiorstwa. Nasze zestawienie zaczynamy jednak od czegoś zupełnie innego…
10. Wygaśnięcie patentu Stratasys na podgrzewaną komorę roboczą
Chociaż technologia druku 3D istnieje od blisko 40 lat (dokładnie 37), jej rozkwit i dynamiczny wzrost popularności nastąpił dopiero po 2010 r. za sprawą amatorskich drukarek 3D typu FDM / FFF. Wszystko to za sprawą uwolnienia tej metody z obostrzeń patentowych, należących do jej twórcy – firmy Stratasys. Patent wygasł w roku 2009 i chwilę później na rynku oficjalnie zadebiutowały pierwsze firmy z branży niskobudżetowego druku 3D – MakerBot i Bits From Bytes. W tym roku doszło do kolejnego przełomowego wydarzenia – 27 lutego wygasł patent Stratasys na podgrzewaną komorę roboczą.
Użytkownicy drukarek 3D typu FDM / FFF doskonale zdają sobie sprawę z problemu jakim są kurczące się wydruki 3D wykonywane z materiałów inżynieryjnych w rodzaju ABS, ASA, PCABS czy nylon (PA12 / PA6). Aby móc poprawnie wydrukować określone geometrie z w/w tworzyw, konieczne jest zapewnienie odpowiednich warunków w komorze roboczej – detale muszą powstawać w stałej i w pełni kontrolowanej temperaturze. Aby to osiągnąć, komora robocza musi być specjalnie podgrzewana, z odpowiednią cyrkulacją ciepłego / gorącego powietrza.
Do tej pory twórcy drukarek 3D rozwiązywali ten problem w połowiczny sposób – komory ich drukarek 3D były zamknięte, ale ciepło w ich wnętrzu było generowane jedynie przez podgrzewane stoły robocze. Na nic więcej nie pozwalał patent należący do Stratasys. Od tego roku to się zmienia…
Brak patentu otwiera drogę innym firmom produkującym przemysłowe drukarki 3D do realnego konkurowania z rozwiązaniami Stratasys. Chociaż amerykańsko-izraelski producent wciąż wyprzedza konkurencję za sprawą ponad dwóch dekad doświadczenia, to wiele firm w rodzaju Markforged, Roboze czy Intamsys może zacząć poważnie mu pod tym względem zagrażać.
9. CELLINK przekształca się w BICO i przejmuje Nanoscribe
CELLINK – największy producent biodrukarek 3D na świecie, dokonał strategicznej zmiany przekształcając się w dużą grupę kapitałową BICO. W jej skład weszły poszczególne działy oryginalnej firmy, podzielone teraz na kompetencje (produkcja biodrukarek 3D, produkcja biotuszy, badania naukowe etc.) oraz przejęte firmy. Wśród szeregu przejęć jakie CELLINK / BICO przeprowadził w tym roku najważniejsze było przejęcie Nanoscribe – producenta drukarek 3D tworzących mikroskopijne struktury metodą przyrostową. O tym dlaczego było to tak ważne dowiecie się w kolejnym artykule z tego cyklu, poświęconego najważniejszym premierom produktowym tego roku.
8. BCN3D przejmuje AstroPrint – platformę do druku 3D w chmurze
BCN3D – jeden z największych w Europie producentów drukarek 3D, dokonał swojej pierwszej w historii akwizycji. Hiszpańska firma przejęła AstroPrint – twórcę popularnego oprogramowania do druku 3D działającego w chmurze, które umożliwia użytkownikom efektywne zarządzanie wieloma drukarkami 3D. Dzięki przejęciu BCN3D nie tylko stał się właścicielem popularnej platformy dla druku 3D w chmurze, ale pozyskał także doświadczony zespół programistów, który będzie brał udział w rozwoju innych produktów firmy.
7. Pierwsza wojna patentowa w świecie biodruku 3D: Organovo vs Cellink (BICO)
Spory patentowe nie są niczym nowym w branży druku 3D, jednakże do tej pory nie mieliśmy do czynienia z nimi w branży biodruku. To zmieniło się w lipcu 2021 r., gdy Organovo – protoplasta tej technologii pozwał CELLINK – największego producenta biodrukarek 3D na świecie, o złamanie szeregu należących do niego patentów. W kontr-pozwie CELLINK zaskarżył same patenty Organovo, argumentując że wykluczają one de facto stosowanie tej metody przez jakikolwiek inny podmiot – wykraczając poza samo biodrukowanie 3D.
Gdyby te postępowania w zakresie praw własności intelektualnej zostały uwzględnione, mogłyby doprowadzić do unieważnienia zakwestionowanych roszczeń w patentach Organovo. Jeśli Cellink odniesie sukces, Organovo może utracić patenty na prawa własności intelektualnej, ograniczając zdolność firmy do powstrzymania innych przed używaniem lub komercjalizacją produktów i technologii podobnych lub identycznych do ich własnych.
6. 3D Systems sprzedaje swój dział usług druku 3D
3D Systems – pierwsza firma z branży druku 3D i twórca pierwszej metody przyrostowej na świecie (SLA – stereolitografia), był zarazem pierwszą firmą świadczącą usługi druku 3D. W 2021 r. po 35 latach działalności w tym segmencie, firma postanowiła wycofać się z tego segmentu biznesowego, sprzedając swój dział usług druku 3D wraz z portfelem klientów za 82 mln dolarów. Zakupu dokonali Trilantic North America, firma private equity oraz weteran branży druku 3D Ziad Abou, CEO działu produkcji na żądanie w 3D Systems. Wspólnie nabyli pięć zakładów produkcyjnych, zlokalizowanych w USA i Europie za kwotę, która od połowy roku funkcjonuje pod nazwą “Quick Parts”.
5. 3D Systems przejmuje producenta biodrukarek 3D Allevi
W 2021 roku 3D Systems sprzedawało – ale też kupowało. Najważniejszą akwizycją był zakup Allevi – czołowego producenta biodrukarek 3D na świecie. Założona w 2014 roku amerykańska firma posiada nie tylko gruntowaną pozycję i rozpoznawalną markę, ale również szeroką sieć dystrybucji na dynamicznie rozwijających się rynkach. Ich rozwiązania dostępne są w ponad 380 laboratoriach medycznych i farmaceutycznych 40 krajach. Dla 3D Systems przejęcie firmy z branży biomedycznej jest kontynuacją założonej w zeszłym roku strategii rozwoju w czterech kluczowych obszarach – w tym biomedycynie.
4. Epic Games przejmuje Sketchfab
Epic Games, twórca gier wideo jak Fortnite, Gears of War, Shadow Complex czy Infinity Blade przejął platformę do projektowania 3D Sketchfab. Włączenie Sketchfab w ekosystem Epic Games pozwoli uczynić treści 3D, AR i VR bardziej dostępnymi i rozwinąć ekosystem twórców projektów 3D, kluczowych dla alternatywnego świata 3D. Epic zapowiedział pełną integrację narzędzi dostępnych na Sketchfab, pozostawiając platformę niezależną usługą marki, która będzie ściśle współpracować z zespołem Unreal Engine. Dołączenie Sketchfab do Epic Games pozwoli rozwinąć platformę i stworzyć nowe narzędzia dostępne online, zapewniając użytkownikom jeszcze lepsze wrażenia z użytkowania serwisu.
3. Protolabs kupuje 3D Hubs, a 3D Hubs wyrzuca z nazwy „3D”
Protolabs, jedna z większych firm usługowych specjalizujących się w formowaniu wtryskowym, frezowaniu CNC i druku 3D przejęła 3D Hubs – kiedyś platformę zrzeszającą hobbystów i amatorów świadczących jednostkowe usługi druku 3D – dziś dużą platformę usługową, wykorzystującą również szereg alternatywnych do druku 3D metod wytwórczych. Równocześnie 3S Hubs przestało być „3D” i kilka miesięcy po fuzji z Protolabs skróciło swoją nazwę do samego „Hubs”, odcinając się od swoich korzeni.
Znak czasów…
2. Desktop Metal przejmuje ExOne
Desktop Metal w krótkim czasie przeobraził się ze start-upu owianego aurą tajemnicy w czołowego gracza na rynku druku 3D. Chociaż firma notuje wciąż względnie słabe przychody i generuje wielkie straty, dzięki kilku rundom dofinansowań oraz wejściu na giełdę papierów wartościowych, jest obecnie wyceniana na kilka miliardów dolarów.
Motorem napędowym firmy są przemysłowe drukarki 3D do metalu, działające w technologii Binder Jetting. Firmą która ma najwięcej doświadczeń w rozwoju tej metody jest amerykański ExOne. Zamiast konkurować z nią – Desktop Metal postanowił ją przejąć, stając się z miejsca największym dostawcą drukarek 3D tego typu na świecie.
1. Desktop Metal przejmuje EnvisionTEC
Lecz zanim do tego doszło, Desktop Metal dokonał przejęcia, którego absolutnie nikt się nie spodziewał i które naprawdę wstrząsnęło branżą druku 3D. W styczniu 2021 r. Desktop Metal – firma która oficjalnie zaistniała raptem w 2017 roku, i która do tego momentu była bardziej znana z niewiarygodnego sposobu na pozyskiwanie pieniędzy od inwestorów, niż sukcesów handlowych, przejęła jednego z liderów przemysłowego druku 3D na świecie – EnvisionTEC.
EnvisionTEC to prawdziwie innowacyjna i zasłużona dla rozwoju technologii przyrostowych firma. Powstała pod koniec lat 90-tych ubiegłego wieku, stworzyła technologię druku 3D z żywic światłoutwardzalnych, wykorzystujących jako źródło światła projekty DLP. Była to pierwsza, alternatywna technika dla stereolitografii, gdzie warstwy detali były naświetlane selektywnie przez wiązkę lasera. Co więcej, w przeciwieństwie do SLA, w technologii DLP możliwym była dużo szybsza produkcja kilku detali na raz – czas naświetlania pojedynczej warstwy był identyczny dla jednego jak i kilku modeli jakie mieściły się na stole roboczym drukarki 3D.
Drukarki 3D EniviosionTEC są powszechnie stosowane w praktycznie każdym obszarze przemysłu i medycyny (za ich pomocą produkuje się np. wkładki douszne do aparatów słuchowych lub protetyczne nakładki ochronne na zęby). Posiadają szerokie spektrum żywic o bardzo różnych właściwościach i zastosowaniach. Mają certyfikacje na stosowanie w różnych specjalistycznych aplikacjach.
Desktop Metal przejął EnvisionTEC za 300 mln dolarów. Składowymi były gotówka i nowo wyemitowane akcje Desktop Metal. To dość niewiele jak na firmę obecną na rynku od ponad 20 lat i posiadającą w ofercie siedem linii produktowych (cztery dla drukarek 3D, jedną dla biodrukarek 3D, jedną dla maszyn opartych o ramię robotyczne oraz jedną dla akcesoriów do druku 3D żywic). Równocześnie transakcja sprawiła, że Desktop Metal wszedł oficjalnie do pierwszej ligi producentów drukarek 3D na świecie.
Zdjęcie: www.pixabay.com
